Cztery kąty i piec piąty. Lub np. kominek

Dobry odbiór jest w największym stopniu uzależniony od tego, jak są odtwarzane basy. Dobry bas oznacza, że cała reszta brzmi co najmniej poprawnie. Jednak uzyskanie dobrego basu często napotyka na przeszkody, które są z niewiadomych powodów pomijane. Weźmy wspomniany w tytule posta kominek.

Przeglądając materiały pewnego producenta kolumn głośnikowych trafiłem na zdjęcie pokazujące zestawy ustawione obok kominka. Nie mogę pokazać tu tej fotografii ze względu na reklamę czy antyreklamę, dlatego muszę zdjęcie opisać. Zatem w eleganckim wnętrzu, gdzie nie ma praktycznie niczego, co pochłania odbicia i poprawia akustykę kolumny są ustawione w ten sposób, że pomiędzy nimi jest kominek, a właściwie to na odwrót - po prawej i lewej stronie kominka stoją kolumny. Ten kominek jest dość duży. Głębokość orientacyjnie to będzie około metr, więc w ten sposób powstają dodatkowe narożniki, które wpływają na odtwarzanie basów.

Zwykłe pomieszczenie ma 12 narożników. Ktoś powie, że tylko 8. Nie, w zwykłym pomieszczeniu mamy 12 narożników. Styk podłogi i ściany tworzy narożnik. Jeśli pomieszczenie ma 5 metrów długości i 4 szerokości; czyli z punktu widzenia akustyki jest bardzo małe; to mamy w nim dwa narożniki o długości 5 m i dwa czterometrowe. Łączenie ścian i sufitu daje drugą parę takich narożników. Styk ścian to kolejne 4 narożniki. Czyli cztery na dole poziome, cztery na górze, też poziome i cztery w pionie.

Jeśli więc w pomieszczeniu będzie duży, czyli głęboki, kominek, to musimy uwzględnić dwa dodatkowe narożniki. Kolumna stoi więc nie w narożniku utworzonym przez podłogę i ścianę, ale też w narożniku powstałym z połączenia ściany i kominka. Ale ten sam wpływ będzie mieć piec kaflowy lub szafa na ubrania. I naturalnie trzeba też uwzględnić narożniki pionowe czyli łączenie ścian.

Wobec tego jeśli w dużym pomieszczeniu bez dodatków kolumny stoją tylko w jednym narożniku; podłoga-ściana; to w małym pomieszczeniu z kominkiem lub szafą/piecem stoją w trzech: podłoga-ściana, ściana-ściana i ściana-kominek względnie ściana-szafa. Żeby mieć dobry bas, to kolumny muszą stać tylko w jednym narożniku. Wyjątkiem jest bardzo duże pomieszczenie, ale wtedy trzeba odstawić kolumny od ściany na więcej niż 2 metry. Gdyby ktoś chciał mieć idealny cały niski bas, to w pełnozakresowych kolumnach ten dystans powinien być większy niż 3 metry. W zwykłym pomieszczeniu nie powinno się oddalić od ściany na więcej niż 60 cm licząc od frontu, czyli lepsze są obudowy z otworem z przodu.

Jak łatwo się domyśleć, jeśli mamy kominek lub szafę, to raczej nie da się ustawić sprzętu dobrze. Zamiast tego lepiej już wybrać ścianę bez takich akustycznie zauważalnych występów. Z drugiej strony wnęka w ścianie przy której stoją głośniki też ma wpływ na jakość basu. W trudnych warunkach łatwiej jest ustawić system z subwooferem i kolumnami odtwarzającymi zakres z niepełnym basem. Chodzi tu o taki system z filtracją dla lewego i prawego kanału. Jeśli się doda subwoofer do kolumn pełnozakresowych to powstanie dodatkowe zamieszanie. Nie będzie lepiej obiektywnie, ale pozornie lepiej. Ograniczenie pasma L/P od dołu jeśli jest subwoofer to konieczność.

To może się wydać nieprawdopodobne, ale dobry zestaw głośników komputerowych 2+1 właściwie ustawiony da lepszy bas niż wysokiej jakości kolumny pełnozakresowe, ale źle ustawione. A przypomnijmy, że pewien znany niemiecki magazyn o tematyce audio przez lata zalecał ustawienie większych kolumn co najmniej 70 cm od ściany czyli spowodowanie takiej sytuacji, gdzie powstają tłumienia tego najbardziej decydującego o odbiorze zakresu.